ارتودنسی متحرک
ارتودنسی متحرک
ارتودنسی متحرک علاوه بر استفاده به عنوان دستگاهی فعال برای نظم بخشیدن به دندان ها، می تواند نقش های دیگری نیز مثلا به عنوان نگهدارنده یا درمانهای رشدی بر عهده بگیرد. اما در این متن تنها به معرفی ارتودنسی متحرک به عنوان درمانی مستقل می پردازیم. هدف از این متن توضیح نقش این نوع ارتودنسی در ارتودنسی مدرن و معاصر و بحث درباره چگونگی تغییر این نقش در سالهای اخیر است.
ارتودنسی متحرک چگونه کار می کند؟
ارتودنسی متحرک توسط جابه جایی های ساده تاج دندان انجام می گیرد. همچنین این نوع درمان اجازه تغییر نسبی دندان ها را در دهان میدهد. ارتودنسی به شیوه متحرک با ارتودنسی ثابت متقاوت است. ارتودنسی ثابت برخلاف نوع متحرک، قابلیت جابه جایی های پیچیده چندین دندان و اعمال انواع حرکات مختلف دندانها را دارد.
تاریخچه ارتودنسی متحرک
در ابتدای قرن بیستم میلادی، ارتودنسی در بریتانیا با دستگاه ارتودنسی متحرک شروع به کار کردند که شامل پایه ای از جنس ولکانیت بود که کام دهان را می پوشاند و بر روی دندانهای آسیای انتهایی و دندان های آسیای کوچکتر پوششی قرار می داد و آنها را نگه می داشت. با وجود آنکه این مواد اولیه در طول زمان تغییر کردند، ارتودنسی با دستگاه های متحرک تا هفتاد سال پس از آن به عنوان روش اصلی برای ارتودنسی در بریتانیا و سایر کشورهای اروپایی استفاده می شد. برخلاف اروپا، این روش در آمریکا اقبال کمی داشت که در آن زمان این کشور تحت تاثیر شیوه های شخصی به نام ادوارد انگِل بود.
انگل در ابتدا متخصص پروتز دندان بود که به حوزه اصلاح خطوط و مرتب کردن دندانها علاقه داشت. تولید خطوط دندانی ایده آل، وابسته به توانایی قرار دادن دقیق دندان ها در جای مناسب بود و این تنها با استفاده از ارتودنسی ثابت ممکن بود. این انگل بود که ارتودنسی را به عنوان یک تخصص ابداع کرد و در آن زمان درسهای تحصیلات تکمیلی این رشته را در جهان تدریس می کرد. در نتیجه، تا چهل سال پس از آن نیز شاگردان انگل بودند که درسهای مربوط به ارتودنسی را در آمریکا تدریس می کردند. بنابراین در ارتودنسی آمریکایی استفاده از ارتودنسی ثابت بی رقیب بود.
محبوبیت اولیه ارتودنسی متحرک
در بریتانیا، ایجاد خدمات بهداشت ملی در سال ۱۹۴۸، مشوق ادامه استفاده از ارتودنسی متحرک بود. در آن زمان تنها ده متخصص ارتودنسی در این کشور وجود داشتند. در نتیجه بیشتر خدمات ارتودنسی توسط مطب های دندانپزشکی معمولی انجام می شد که از ارتودنسی به روش متحرک استفاده می کردند. در آن زمان جمعی از مشاوران بخش سلامت – هیئت مدیره آمار دندانپزشکی – این نظر را داشتند که استفاده از دستگاه متحرک مقرون به صرفه ترین راه برای درمان ارتودنسی در بریتانیاست.
کاهش استفاده از ارتودنسی متحرک
از دهه ۱۹۷۰، بریتانیا شاهد کاهش استفاده از ارتودنسی متحرک در مقابل ارتودنسی ثابت بوده است. در سال ۱۹۶۷ نود و شش درصد درمان های ارتودنسی شامل دستگاهمتحرک بودند (این آمار متعلق به خدمات دندانپزشکی عمومی انگلستان و ولز است). تا سال ۱۹۸۸ این آمار تا ۷۵ درصد سقوط کرد. تحقیقی در میان مشاوران ارتودنسی در سال ۱۹۸۵ نشان داد که در ۳۹ درصد موارد درمان شامل استفاده از دستگاه متحرک چه به تنهایی، یا چه در ترکیب با دیگر سیستم های ارتودنسی بوده است. به هر حال استفاده از ارتودنسی متحرک در سال ۱۹۹۶ به ۱۶ درصد موارد نزول کرد.
دور شدن از این نوع ارتودنسی به عنوان درمانی کامل، ممکن است چندین دلیل داشته باشد.
در دهه هفتاد میلادی، طول متوسط دوره تخصصی ارتودنسی از یک سال به دو سال افزایش یافت. سپس در دهه هشتاد میلادی طول این دوره به طور متوسط به سه سال رسید. این به آن معنی بود دانشجویان پیش از گرفتن مدرکشان قادر به درمان موارد پیچیده تری بودند.
مجموعه ای از پیشرفت های تکنیکی، استفاده از ارتودنسی ثابت را به گزینه بهتری نسبت به ارتودنسی متحرک تبدیل کرد. این مسئله شامل تولید بند یا نوارهای پیش ساخته و بعد از آن اتصالات مستقیم بود. تولید براکت اج وایز از پیش تنظیم شده نیاز به سیم های پیچیده شکل دار را کم کرد.
در دهه ۱۹۸۰ کاهش سی درصدی در جمعیت کودکان حدود دوازده سال به وجود آمد. کاهش تعداد کودکانی که نیاز به درمان ارتودنسی داشتند به این معنا بود که مجمع دندانپزشکان می تواند هزینه ارتودنسی ثابت را به سطحی افزایش دهد که از نظر اقتصادی، انجام آن برای کلینیک ها (تحت قوانین خدمات سلامت ملی) به صرفه باشد.
افراد موثر در تاریخچه ارتودنسی متحرک
در این بخش به معرفی افرادی پرداخته می شود که نقش مهمی را در ایجاد و توسعه دستگاه ارتودنسی متحرک ایفا کرده اند.
ویکتور هوگو جکسون
ویکتور هوگو جکسون آمریکایی بود. او از مبدعان و توسعه دهندگان دستگاه ارتودنسی متحرک بود.
- در آن زمان، نه پلاستیک های مدرن وجود داشتند و نه فنر و قلاب سیم های استیل ضد زنگ.
- دستگاه های متحرک از پایه ها و فلزات گرانبها یا سیم های نیکل و نقره ساخته می شدند.
- این اختراعات در اوایل قرن بیستم رخ دادند.
جرج کروزات
در ابتدای ۱۹۰۰، کروزات دستگاه ارتودنسی متحرکی را توسعه داد که از فلزات گرانبهایی ساخته می شد که هنوز در برخی موارد کاربرد دارند. دستگاه کروزات شامل مواد زیر بود:
- گیره های اصلاح شده جکسون
- چارچوب سیمی از طلای سنگین
- فنرهای از طلای سبکتر که جا به جایی دندان را ممکن می کنند.
رابین
در سال ۱۹۰۰، دستگاه پیشگام دستگاه های ارتودنسی فانکشنال، مونو بلاک (Monobloc) توسط رابین توسعه یافت.
آندرسن
در دهه ۱۹۲۰، آندرسن دستگاه فانکشنال اکتیویتور را در نروژ توسعه داد. او اولین فردی بود که دستگاه ارتودنسی فانکشنال را توسعه داد.
آدام
در سال ۱۹۲۱، آدام گیره ای را اختراع کرد که به نام قلاب آدام معروف است.
مارتین شوارتز
او توسعه دهنده دستگاه expansion بود.
مزایای ارتودنسی متحرک:
-
- قابلیت جابه جایی دارند و به همین دلیل تمیز کردنشان راحت تر است.
- به دلیل پوشش کام دهان، می توانند تکیه گاه عمودی و افقی بهتری برای اجزا ارتودنسی ایجاد کنند.
- در کودکان در حال رشد می توانند به عنوان محرک رشدی عمل کنند.
- قادرند به گروهی از دندان ها فشار را منتقل کنند.
معایب ارتودنسی متحرک
- درمان می تواند به راحتی توسط بیمار ترک شود.
- تنها جابه جایی های خفیف با این شیوه ممکن است.
- در گفتار تاثیر می گذارند.
- برای تولید دستگاه متحرک به وجود تکنیسین نیاز است.
- کشش های بین فکی در روش متحرک سخت تر است.
- ارتودنسی به روش متحرک برای جابه جایی چند منظوره دندان ها بازدهی ندارد.
- تحمل ارتودنسی متحرک برای دندان هایفک پایین مشکل است.
به طور کلی این نوع ارتودنسی برای دندان های فک پایین سختی هایی برای بیمار به وجود می آورد که دلیل آن کم شدن فضای زبان است. نگهداری از این نوع ارتودنسی می تواند مشکل باشد چرا که تمایل زبان به سمت دندان های آسیا می تواند بسته شدن فکین را با مشکل مواجه کند. به همین دلیل ارتودنسی به روش متحرک برای دندان های فک پایین پیشنهاد نمی شود و ادامه این متن تنها به ارتودنسی متحرک دندان های فک بالا اشاره می کند.